Technische innovaties voor een gezond gebouw?
De medische wereld preekt al decennia over de gezondheid van de mens en welke factoren daarop inspelen. Momenteel leven wij in een gezondheidstijdperk, waar op bijna ieder vakgebied naar gezondheid. Veelgehoorde uitspraken die hier op aansluiten zijn:
“Zitten is het nieuwe roken”
“Mind over body”
“Daglicht boven kunstlicht”
Gezondheid gaat meestal over lichamelijke en mentale prikkels, aansluitend op de eerste twee uitspraken. Maar juist die 3e prikkel – onze directe omgeving – heeft nog weinig aandacht gekregen.
Er zijn diverse factoren die invloed hebben op een gezonde leefomgeving, keurmerken als de WELL Building Standard spelen hier op in. Maar wat zou er nu technisch anders kunnen? Met dit artikel zoom ik in op het technische aspect van gezondheidsbevordering.
Innovatief glas
Een van de belangrijkste aspecten bij het ontwerpen van een gebouw is daglicht, grote raamvlakken zijn bij architecten veelal populair. Echter de nadelen die veel gehoord worden zijn dat glas een slechte thermische weerstand en dito akoestische eigenschappen heeft. Toch zijn er nog vele voordelen aan glazen gevels toe te schrijven waar wellicht niet meteen aan gedacht wordt.
Ten eerste kan glas een bron van energie zijn als de zon erop staat; er kunnen zelfs zonnepanelen en -boilers in geïntegreerd worden. Binnen thermisch comfort kan glas ook erg veel bieden: er bestaat glas met dyamische lichtdoorlatendheid, waarbij naar gelang de dag of het weer de lichtdoorlatendheid wordt aangepast. Dit heet elektrochromatisch glas. Een derde optie is een glazen pui kan inzetten als bron van stralingswarmte. Kortom; nieuwe technologie toepassen in een glazen gevel kan bijdragen aan een gezond gebouw.
Innovatieve verf
Een andere innovatie die bijdraagt aan gezondheid is verf. Niet alleen het VOC-vrij uitvoeren van schilderwerk kan bijdragen aan een gezonde werkomgeving, verf kan ook bijdragen aan thermisch comfort.
Middels een laagje speciale koolstof verwerkt in verf kan deze warmte (volledig elektrisch) uitstralen. Deze manier van verwarmen kan worden aangestuurd op basis van comfort, en is vele malen sneller dan bijvoorbeeld een vloerverwarming. Dit komt omdat deze verwarming niet in maar op de constructie wordt geplaatst. Bijkomend voordeel is dat deze warmte stralingswarmte is, die rechtstreeks warmte afgeeft. Ten opzichte van convectiewarmte (dat warmte via de lucht genereert) is dit effectiever en energiezuiniger. Laatste pluspuntje voor de gezonde omgeving: geen stofnesten meer achter radiatoren.
Nu denk je vast dat dit toekomstmuziek is. Niets is minder waar; al de bovengenoemde technieken zijn momenteel al verkrijgbaar. Zonne- en windenergie werd in eerste instantie ook moeizaam geaccepteerd, maar die prijzen dalen nu harder dan ooit.
Luchtkwaliteit
We zitten het grootste deel van onze tijd binnen en in een geconditioneerde ruimte. De luchtkwaliteit kunnen wij beïnvloeden in het ontwerp. De buitenlucht is in veel stedelijke gebieden sterk vervuild, het is belangrijk ons af te vragen hoe we deze lucht veilig naar binnen transporteren. De locatie en oriëntatie van een pand is hierbij ook van belang. Staat het pal naast de snelweg? Dan is misschien de hoeveelheid fijnstof en roet die de motoren uitstoten een te zware ballast voor de luchtfilters. Er zijn diverse methoden om de lucht te filteren. Vaak worden koolstof-, elektrostatische- of hoogwaardige stoffilters toegepast zodat de lucht in een conditie wordt gebracht naar waar ons lichaam voor is gebouwd.
Zo zijn er nog vele andere technische innovaties te benoemen ter bevordering van de gezondheid en duurzaamheid van gebouwen. Bestaande methodieken zijn vaak niet meer het mest logische antwoord op de uitdagingen van dit moment.