Biophilic design voor een gezond kantoorinterieur

Wat is Biophilic design?

In de stedelijke  omgeving waar wij ons meestal begeven lijkt het alsof onze connectie met de natuur volledig verdwenen is. We zijn naar schatting 11 uur per dag bezig met technologie en brengen meestal 93% van onze tijd inpandig door. Stress, agressie en depressiviteit worden hierdoor verergerd. Vooral binnen kantoorgebouwen heeft dit een negatieve invloed. Een zwakke gezondheid en een verminderd welzijn leiden tot slechte prestaties, een lage productiviteit, werkverzuim en verhoogde kosten. In de Verenigde Staten kost werkverzuim gemiddeld $2.074 per medewerker per jaar. Biophilic design kan bijdragen aan de verbetering van de productiviteit en reduceren van stress en zelfs pijn.

‘Biofilie’ betekent letterlijk de voorliefde voor de natuur en het leven. Het is de onlosmakende band tussen mens en natuur. Biophilic design gebruikt aspecten uit de natuur om de band tussen mens en natuur te herstellen. Door bewust natuurlijke elementen te gebruiken of te imiteren in het interieurontwerp, maken we onbewust opnieuw verbinding met de natuur. Zelfs eenvoudige natuurlijke elementen in de werkruimte kunnen al een enorme impact hebben op hoe medewerkers zich voelen. Het verbetert de mate van hoe gelukkig, creatief en productief ze zijn tijdens het werk.

Biophilic design geeft ons 14 (meer en minder) wetenschappelijk aangetoonde handvatten om natuurlijke elementen terug te brengen in de gebouwde omgeving. Die zijn onderverdeeld in de volgende 3 categorieën.

Natuur in de ruimte

Dit is meer dan het plaatsen van enkele planten in de ruimte. Het gaat om het imiteren van natuurlijke aspecten.  Deze categorie bevat 7 onderdelen die je rechtstreeks kan toepassen in het interieur:

1. Visuele verbinding met de natuur
Het eerste aspect gaat over zicht op groen.  Zoals uitzicht op een tuin, planten, groene muren en groene daken. Uit onderzoek (Ulrich et al) is gebleken dat ook nabootsing van natuur een positief effect heeft op stressreductie en zelf pijnreductie. Een natuurlijke wandprint is bijvoorbeeld een betaalbare oplossing.
2. Niet-visuele verbinding met de natuur
Interventies die onze andere zintuigen (behalve ogen) herinneren aan de natuur. Geluiden, aanrakingen, geuren en smaken. Dit kan bijvoorbeeld gemakkelijk worden gedaan door nabootsing van natuurlijke geluiden met een soundsystem. Wil je meer weten over het effect van geur? Lees dan deze blog die vertelt wat geur in het interieur kan doen.
3. Niet-ritmische sensorische prikkels
Deze prikkels gaan over onvoorspelbare bewegingen, zoals de beweging van gras of bladeren in de wind of rimpelingen op het water. Dit is een uitdagend onderdeel om terug te laten komen in een kantoorinterieur.
4.Temperatuur- en luchtstroomvariaties
Voelbare variatie in luchtvochtigheid, luchtstroom en temperatuur van lucht doet ons denken aan de buitenlucht.  Dit kan je in een kantoor nabootsen met luchtstromen. Een briesje geeft een fijne zomerherinnering, overdrijf het echter niet; niemand zit op wegwaaiende papieren te wachten. Het is ook fijn als er binnen het kantoor wat diversiteit aan temperatuur is, waarbij werknemers kunnen kiezen waar ze willen werken.
5. Aanwezigheid van water
Water heeft een enorme aantrekkingskracht. Het aanraken, zien of horen van water geeft werknemers een goed gevoel. Let hierbij wel op de hygiëne, waterpartijen kunnen ook een basis vormen voor bepaalde bacteriën. Ik vind de waterval van Plantronics een geweldig product om hiervoor te gebruiken.
6. Dynamisch en diffuus licht
Het nabootsen van in de natuur voorkomende licht en schaduw variatie. Het bioritme van werknemers worden geoptimaliseerd door verlichting toe te passen die daglichtvariatie imiteert, dit wordt circadian lighting of human centric lighting genoemd.
7. Contact met natuurlijke systemen
De processen in de natuur zoals het wisselen van seizoenen, benadrukken. Dit kan gemakkelijk door het plaatsen van wisselende kunst aan de wanden.

Natuurlijke analogen

Hier worden de kleinere details van de natuur nagebootst met behulp van textiel, kunst, verlichting, vormen of patronen.

8. Biomorfe vormen en patronen
Hier worden patronen en dessins uit de natuur bedoeld. Hierbij kan je denken aan bloemenmotieven of andere prints op karpetten of stoffen bijvoorbeeld.
9. Materiële verbinding met de natuur
Natuurlijke materialen en texturen die een gevoel van natuur geven, zoals hout en wol. Natuurlijke interieurstoffen kan je hier voor gebruiken.
10. Complexiteit en ordening
In de natuur komt veel symmetrie en verhouding voor, zoals de gulden snede. Het weerspiegelen van deze verhoudingen zorgt voor een herkenning in het menselijk brein, dat op zijn beurt rust en een veilig gevoel veroorzaakt. Je kan bijvoorbeeld een symmetrische glaswand of bepaalde vloerpatronen inzetten.

Natuur van de ruimte

Bij de laatste categorie van Biophilic design wordt het  gevoel van ruimte beschreven, zoals beschutting, weidse uitzichten en avontuurlijke gebieden.

11. Perspectief
Balkons, extra grote ramen of vides stimuleren werknemers om verder te kijken dan hun computer en telefoonscherm. Dit heeft een verrijkend effect en is goed voor de ogen.
12. Toevluchtsoord
De mogelijkheid om je terug te trekken uit een open kantoorruimte, die veilig en beschut is, zonder volledig visueel contact te verliezen. Hiervoor zijn loungeruimte geschikt, maar ook een afsluitbare belcel zorgt voor een gevoel van privacy.
13. Mysterie
Dingen ontdekken haalt het kind in ons naar boven en maakt een ruimte spannender. Zoals een deur die op een kier staat, waar je graag doorheen wil spieken. In een kantoor kan je onverwachte doorkijken maken. Maar je kan ook denken aan een regelmatig wisselende kunstcollectie om het personeel te verrassen.
14. Risico/gevaar
Een beetje angst of spanning geeft ons het gevoel dat we leven. Voor sommigen is bunjee jumpen spannend en voor anderen over een glazen vloer lopen. Een voorspelbare omgeving wordt saai en kan bijdragen aan een bore-out. Het is de truc om een spannende maar niet gevaarlijke situatie in het kantoor te genereren. Hoogteverschillen, loopbruggen of plafondelementen zijn middelen om hier voor te zorgen.

Bovenstaande 14 punten beschrijven in het kort de patronen van Biophilic design. Voor meer informatie over Biophilic design kan je het hele rapport gratis downloaden. op http://www.biophilicdesign.net/.